เล่าเรื่องของพี่เจ็งต่อดีมั้ย?

ลองตอบคำถามนี้ก่อน กองทัพมองโกลของ เจ็งกิส ข่าน บุกตะลุยยึดครองไปครึ่งโลก มีกำลังคนเท่าไร?

ห้าแสน? หนึ่งล้าน? สองล้าน?

คิดแบบสามัญสำนึกคือมองโกลต้องมีคนมากพอบุก เพราะแผ่นดินที่พวกเขาบุกยึดมีกำลังทหารมากมาย เช่น ซ่ง มีนับล้าน เปอร์เซีย รัสเซีย ก็มีทหารมาก

คำตอบของนักประวัติศาสตร์ผู้เชี่ยวชาญเรื่อง เจ็งกิส ข่าน คือหนึ่งแสนคน บวกลบนิดหน่อย

หนึ่งแสนคนจุในสนามกีฬาใหญ่ๆ บางแห่งได้!

หนึ่งแสนคนบุกไปทั่วโลก

เจ็งกิส ข่าน รักษาขนาดของกองทัพไว้เล็กเสมอ

"Keep it small."

แต่กองทัพที่เล็กกว่าสามารถพิชิตกองทัพข้าศึกที่มีกำลังมากกว่า

เหตุผลคือการจัดการ การวางแผน

กองทัพมองโกลเป็นหน่วยรบที่มีประสิทธิภาพที่สุดในโลกเวลานั้น ทุกคนทุกหน่วยทำงานเต็มที่

นักรบมองโกลหนึ่งคนสามารถยิงเป้าหมายที่อยู่ห่างไปสองร้อยเมตร ขณะควบม้าที่ความเร็ว 60 กม./ชม.

ในการเดินทัพ ทหารหนึ่งคนคุมม้าหลายตัว เพื่อไม่ให้ม้าเหนื่อยเกินไปเมื่อเดินทัพไกล และหากจำเป็นก็ฆ่าม้าเพื่อเป็นอาหารได้

ทหารมองโกลยุค เจ็งกิส ข่าน ฝึกขี่ม้าตั้งแต่เด็ก

ทารกสามขวบก็ขี่ม้าแล้ว โดยไม่มีอานม้า เพราะอานม้าใหญ่เกินไป

คนกับม้าผูกพันกัน

ทหารมองโกลรักม้า ไม่กระตุ้นม้าด้วยสเปอร์เหล็กอย่างที่คาวบอยตะวันตกใช้ เพราะมันทำร้ายม้า

องค์กรธุรกิจขนาดเล็กก็สามารถใช้หลักของ เจ็งกิส ข่าน ได้ นั่นคือพัฒนาคนให้ทำงานเชื่อมกัน และมีประสิทธิภาพสูงสุด

องค์กรเล็ก แต่ทุกหน่วยทำงานสอดคล้องกัน ก็อาจได้ผลดีกว่าองค์กรใหญ่ที่เทอะทะ

ถ้า เจ็งกิส ข่าน มาเห็นการทำงานเช้าชามเย็นชามของระบบราชการในบางประเทศ มัวแต่ประชุมและตั้งคณะกรรมการศึกษา คงจับไปตัดหัวหมด

ทำงานช้าอย่างนี้ พี่เจ็งเค้าหงุดหงิด

วินทร์ เลียววาริณ
20-8-25

การเขียนหนังสือเป็นงานที่ต้องสมาธิ จดจ่อกับงาน เมื่อสมาธิรวมศูนย์ มันจะปรากฏคลื่นความคิดที่สาดซัดเข้าหาฝั่งแห่งแผ่นกระดาษ ระลอกแล้วระลอกเล่า

ความสามารถคุมคลื่นความคิดนี้คือความสุขอย่างหนึ่ง ราวกับผู้เขียนเป็นพระเจ้า ผู้เสกสรรค์ฉากและตัวละครจากความว่างเปล่า ให้มีชีวิต

สมาธิทำให้เราทำงานที่ดูยากเย็นสำเร็จ สมาธิทำให้เราโฟกัสเฉพาะจุดปัจจุบันที่เราอยู่ เหมือนแว่นขยายรับแสงแดด รวมศูนย์จนจุดจุดหนึ่งเกิดไฟลุกโพลง

เช่นเดียวกับการปฏิบัติธรรม สมาธิเป็นหัวใจของการรวมจิตให้แน่แน่ที่จุดจุดเดียว

ในทางอุตสาหกรรมมีการใช้พลังน้ำตัดเหล็ก ตัดหิน เรียก water jet

น้ำที่อ่อนโยน เมื่อถูกรวมกันด้วยแรงดันสูงสุด กลายเป็นลำน้ำที่มีพลังตัดเจาะวัตถุที่แข็งแกร่งกว่ามันได้

พลังสมาธิเมื่อใช้ให้ถูก สามารถสร้างสรรค์สิ่งที่ดูเหมือนเป็นไปไม่ได้

จิตของคนเราก็เช่นกัน หากเรารวมแต่ความคิดที่ดี มันก็มีพลังทำให้ผ่านพ้นเรื่องร้ายๆ ความวิตกกังวลทั้งหลาย

และทำให้อุปสรรคแห่งชีวิตหายไป

วินทร์ เลียววาริณ
20 สิงหาคม 2568

พูดเรื่องเบื้องหลัง สี่ภพ อีกนิด

ปกติก่อนดูหนังเรื่องใดๆ ผมไม่อ่านรีวิวหนัง ไม่ดู trailer ไม่ต้องการแม้จะรู้ด้วยซ้ำว่าเป็นหนังเกี่ยวกับอะไร ผมต้องการความเซอร์ไพรซ์เต็มที่

ดังนั้นผมจึงมักไปดูหนังในวันแรก รอบแรก เพื่อไม่ให้ใครมาสปอยล์อะไรทั้งสิ้น

งาน สี่ภพ ก็เหมือนกัน นวนิยายเรื่องนี้หักมุมเป็นระยะๆ แต่จุดหักมุมใหญ่อยู่ในเล่ม 5 พลิกเรื่องไปอีกทิศหนึ่ง

เล่ม 6 ซึ่งเป็นเบื้องหลังการเขียนงานชิ้นนี้ อธิบายรายละเอียดของการหักมุมใหญ่นั้นในทางวิทยาศาสตร์ เพราะถ้าไม่อธิบาย ผู้อ่านอาจจะไม่เข้าใจหรือเห็นภาพรวม แต่ถ้าใส่รายละเอียดนั้นในนิยาย มันจะกลายเป็นส่วนเกิน นวนิยายจะกลายเป็นสารคดีไป

ถ้าอ่านเล่ม 6 ก่อน ก็เหมือนดูหนังเรื่อง The Sixth Sense โดยรู้ตอนจบก่อน จะเสียอรรถรสอย่างร้ายแรง

เรื่องบางเรื่องเชื่อผู้เขียนเถอะ ถ้าบอกว่าอย่าอ่านก่อน ก็อย่าอ่านก่อน มันมีเหตุผล

บางคนถามว่าขายแยกไหม ทำไม่ได้ เพราะจากประสบการณ์ มันคุมการพิมพ์ไม่ได้ ตัวอย่างเช่น เดือนช่วงฯ เล่ม 3 พิมพ์จำนวนเท่ากับเล่มอื่น แต่อยู่ๆ หายไปจากตลาด และหากผู้อ่านตัดสินใจไม่ซื้อเล่มหลังๆ ต้นทุนการผลิตจะเปลี่ยนไป ราคาจะสูงขึ้นทันที อีกประการ การพิมพ์ทั้งชุด ทำให้ต้นทุนลดลง (แม้ว่ายังสูงอยู่ เพราะพิมพ์น้อย)

ขอแจ้งให้ทราบว่า เราบริจาคงานชุดนี้เข้าห้องสมุดด้วย ท่านที่ไม่อยากซื้อทั้งชุด ก็สามารถไปหาอ่านได้ฟรีในห้องสมุด

ส่วนอีบุ๊คนั้น ยังไม่ได้ทำ รอให้จัดการฉบับหนังสือเรียบร้อยก่อน

แต่คำแนะนำของผมคือ หากไม่ได้อยู่ต่างประเทศ ก็น่าจะซื้อฉบับหนังสือ เพราะราคาจะไม่ต่างกันมาก เนื่องจากอีบุ๊คเดี๋ยวนี้ต้องจ่ายค่าคอมมิชชั่น ค่า app มาก โดนกินทุกขั้นตอน หากถามผม ซื้อหนังสือน่าจะคุ้มกว่า เพราะท้ายที่สุดก็ยังขายต่อได้

วินทร์ เลียววาริณ
19-8-25

วันก่อนเห็นข่าวนายกฯสิงคโปร์กำลังจะทำให้การสูบบุหรี่ไฟฟ้ามีโทษเท่ายาเสพติด

ในหลายมุมโลก เชื่อกันว่าการสูบบุหรี่ไฟฟ้า (Vaping) ปลอดภัยกว่าการสูบบุหรี่ แต่,ีข้อมูลทางวิชาการเพิ่มขึ้นเรื่อยๆว่า มันเป็นอันตราย

นายกฯสิงคโปร์ให้เหตุผลว่าบุหรี่ไฟฟ้าเป็นแค่อุปกรณ์ อันตรายอยู่ที่สารที่ใส่ในนั้น

ปัจจุบันมีคนใส่สาร Etomidate วันพรุ่งนี้จะใส่สารอะไร ก็ไม่รู้

รัฐก็ต้องจ่ายค่าปัญหาสุขภาพของคนติดบุหรี่ไฟฟ้าอีกมหาศาล เอาเจ้าหน้าที่สาธารณสุขไปทำอย่างอื่นดีกว่ามั้ย

ตัดไฟแต่ต้นลมก็แล้วกัน ขี้เกียจตามแก้ปัญหาของวันพรุ่งนี้

วันนี้สิงคโปร์เริ่มบทปรับการสูบบุหรี่ไฟฟ้าในรถไฟฟ้าและรถเมล์ คือสองพันเหรียญ

ที่นำข่าวมาเล่าก็เผื่อใครไปที่สิงคโปร์ อย่าเผลอควักบุหรี่ไฟฟ้ามาสูบในที่สาธารณะล่ะ

และอย่าเผลอนำกัญชาเสรีจากเมืองไทยไปสูบที่นั่น ถ้าเอากัญชาไปนิดหน่อย โทษคือจำคุกสิบปี เฆี่ยนด้วยหวาย ถ้านำเข้าเพื่อจำหน่ายเกินครึ่งกิโลคือประหารชีวิต ไม่ได้พูดเล่น มีคนโดนมาแล้ว

ถามว่าสิงคโปร์จะขจัด Vaping สำเร็จไหม

คำตอบก็ลองดูว่าการแบนหมากฝรั่งที่ไม่มีสารเสพติดสำเร็จไหม

สมัยนั้นคนชอบทิ้งหมากฝรั่งที่เคี้ยวแล้วตามที่นั่งและที่สาธารณะต่างๆ ลีกวนยูก็แก้โดยแบนมันเลย

หลายประเทศร้องจ๊าก บอกว่า นี่มันเผด็จการชัดๆ เคี้ยวหมากฝรั่งก็ไม่ได้

ลีกวนยูบอกว่า เผด็จการหรือไม่เผด็จการอั๊วไม่รู้ รู้แต่ว่าตอนนี้ไม่มีหมากฝรั่งบนที่นั่งรถเมล์อีกแล้ว(ว่ะ)

มาถึงบรรทัดนี้หลายคนคงอยากถาม ตกลงประเทศสิงคโปร์ปกครองด้วยระบอบอะไรกันแน่

คำตอบคือ เปลือกนอกเป็นระบอบประชาธิปไตย (ไม่งั้นชาติตะวันตกจะเรียงหน้าด่า) แต่ในภาคปฏิบัติคือระบอบ Pragmatism

แปลว่าอะไรก็ได้ ถ้าดีก็ทำ

วินทร์ เลียววาริณ
19-8-25