ขำขันที่ผมนำมาโพสต์เป็นระยะ เรื่องที่มีตัวเอกคือคุณบริสุทธิ์เรื่องนี้ ผมโพสต์มาให้อ่านครบทุกบททุกตอนบนหน้าเพจนี้นานต่อกันเป็นปี

ผู้อ่านที่ไม่รู้ที่มาของงานเขียนชุดนี้อาจคิดว่ามันเป็นเรื่องขำขันทั่วไป

ความจริงแล้วไม่ใช่ มันเป็นนวัตกรรมงานเขียน (แหม! ขออนุญาตใช้คำสูงหน่อย นานๆ มีโอกาส!)

ผมมีความคิดมาตั้งแต่ราว 20 ปีก่อนแล้วว่า อยากจะร้อยรวมเรื่องขำขันทั้งหลายที่อ่านมาทั้งชีวิต รวมเป็นนวนิยายเรื่องเดียว ตัวเอกคนเดียวเดินเรื่อง ขำขันแต่ละเรื่องทำหน้าที่เป็นซับพล็อต ร้อยเรียงรวมกันโดยไร้รอยตะเข็บ เรื่องจะมีตัวละคร มีบทสนทนา มีสาระพอประมาณ และถ้าเป็นไปได้ ควรสามารถสร้างอารมณ์ผูกพันกับตัวละครได้บ้าง

เรียกว่านวนิยายขำขัน (joke novel)

นี่เป็นงานทดลอง ถ้าเขียนสำเร็จ ก็น่าจะเป็นนวนิยายขำขันเรื่องแรกในวงการ (แหม! ขออนุญาตโม้หน่อย นานๆ มีโอกาส!)

การแต่งเรื่องทำโดยหยิบเรื่องขำขันในคลังที่สะสมไว้ มาเชื่อมเป็นเรื่องราวดูเหมือนง่าย แต่ก็ไม่ง่ายนัก เพราะแปะขำขันเข้าด้วยกันนั้นง่าย แต่เชื่อมขำขันเป็นเนื้อหนึ่งเดียวกันโดยไร้รอยตะเข็บยากมาก

ถ้าต้องการใส่สาระความคิด ก็ยิ่งยากเข้าไปอีก

แต่ที่ยากกว่านั้นคือการ ‘หาเรื่อง’ หาขำขันให้มากพอทำงานได้ อย่างน้อยให้ได้หลายร้อยเรื่อง

ผมได้รับความช่วยเหลือจากบรรดาผู้อ่านนี่แหละ ช่วยสมทบเรื่องขำที่อ่านมา ทำให้งานเดินหน้าไปจนสำเร็จ

เป็นที่มาของนวนิยายชื่อยาวมาก "เรื่องรักของคุณบริสุทธิ์กับนางสาวภุมรี ศจีรมย์ สมถวิล จินตหรา พารัก ปักเสน่ห์ เรวดี ศรีสกาว"

ข้อจำกัดของงานแนวทดลองแบบนี้คือ มันถูกกรอบของขำขันเป็นตัวกำหนดทิศทางเรื่อง พูดง่าย ๆ คือ เดินเรื่องไปตามขำขันที่หามาได้

นี่จึงเป็นการทำงานแบบด้น (improvise)

อย่างไรก็ตาม ผมก็พยายามยกระดับเรื่องที่อาจไร้สาระเป็นเรื่องที่พอมีสาระ ซึ่งเขียนไม่ง่าย

แม้จะโพสต์ลงให้อ่านเรื่อยๆ แต่ผมเชื่อว่ายังน่าจะมีคนที่อยากเก็บทั้งเล่ม ไว้อ่านตอนเครียด ตอนเฉา ตอนเซ็ง และตอนเสร็จจากการซักผ้า

นวนิยายขำขันเล่มนี้หนาผิดคาด เพราะบรรจุขำขันไว้ราว 400 เรื่อง คิดคำนวณราคาแค่ 330 บาทแล้วน่าจะคุ้ม เพระตกค่าคลายเครียดขำละ 80 สตางค์เท่านั้น (แหม! ขออนุญาตขายของหน่อย นานๆ มีโอกาส!)

หนังสือหมดเมื่อไร จะไม่ตีพิมพ์ใหม่แล้ว (แหม! ขออนุญาตขู่หน่อย นานๆ มีโอกาส!)

ในหนังเรื่อง World War Z ทั่วโลกถูกโรคระบาดซอมบี้กลืนกิน เมืองแล้วเมืองเล่าในโลกตกเป็นของพวกซอมบี้ ตัวเอกกับครอบครัวหนีจากฝูงซอมบี้ได้อย่างหวุดหวิด และได้รับความช่วยเหลือไปอยู่ในเรือบัญชาการลำหนึ่งซึ่งกำลังปฏิบัติการแก้ปัญหาซอมบี้

ขณะที่เมืองส่วนใหญ่ถูกพวกซอมบี้ยึดครอง คนที่ยังเป็นปกติก็ต้องหนีหรือหลบซ่อนตัว เรือบัญชาการเป็นสถานที่ปลอดภัยจากซอมบี้ ผู้บัญชาการเรือขอให้ตัวเอกไปทำงานอย่างหนึ่งให้รัฐ เขาปฏิเสธ

ผู้บัญชาการจึงบอกว่า ทุกคนที่อยู่บนเรือเป็นพวก ‘essential’ ถ้าไม่มีส่วนช่วยการทำงาน ก็อยู่บนเรือลำนี้ไม่ได้

essential แปลว่าสิ่งที่มีความจำเป็นอย่างยิ่ง หรือสำคัญ

ถ้าไม่สำคัญต่อเหตุการณ์หรือสถานการณ์หนึ่ง ๆ ก็เรียกว่า ‘non-essential’

ช่วงแรก ๆ ที่โรคโควิด-19 ระบาด ขณะที่ประเทศต่าง ๆ ปิดพรมแดน หลายรัฐกลับยอมให้บุคคลบางประเภทเดินทางเข้าออกได้ เช่น แพทย์ พยาบาล เจ้าหน้าที่สาธารณสุข เหตุผลคือเป็นกลุ่มที่ ‘essential’

หลายประเทศปิดสถานที่ที่ไม่ ‘essential’ ต่อชีวิต เช่น ศูนย์การค้า โรงหนัง ร้านกาแฟ ยกเว้นสถานที่ ‘essential’ เช่น ร้านขายยา ซูเปอร์มาร์เก็ต

บางทีมันเป็นโอกาสดีที่จะพิจารณาว่า มีอะไรบ้างในชีวิตเราที่ ‘essential’ อะไรไม่เป็น

นักเรียนรุ่นก่อนท่องจำมาแต่เด็กว่า ปัจจัย 4 ของมนุษย์คืออาหาร เครื่องนุ่งห่ม ที่อยู่อาศัย ยารักษาโรค

มาถึงวันนี้บางคนอาจรวมสมาร์ทโฟนเป็นปัจจัยที่ 5 เพราะบางคนเห็นว่าชีวิตไร้ค่าถ้าไม่มีสมาร์ทโฟน

แต่สี่ปัจจัยหลักที่สำคัญต่อการดำรงชีพก็ยังมีระดับของความเป็น ‘essential’ ต่างกัน

รถยนต์สำหรับคนคนหนึ่งเป็น‘essential’เพราะบ้านอยู่ไกลจากที่ทำงานมาก มันเป็นความจำเป็นจริง ๆ สำหรับอีกคนหนึ่ง อาจไม่ใช่

แม้แต่เสื้อผ้า ก็มีระดับ ‘essential’ต่างกัน บางคนมี 2-3 ชุดก็อยู่ได้ บางคนมี 100-200 ชุด

บางคนใช้รองเท้าทีละคู่ ทั้งชีวิตใช้เพียงไม่กี่คู่ ขณะที่อีกคนมีรองเท้าสามพันคู่

จำนวนเสื้อผ้า รองเท้า หรือบ้าน ฯลฯ มากหรือน้อย ย่อมไม่ใช่ประเด็นผิดถูก มันขึ้นอยู่กับ ‘มาตรวัดความจำเป็น’ ของแต่ละคน คนบางอาชีพอาจจำเป็นต้องมีเสื้อผ้ามากกว่าคนทั่วไป

เมืองไทยในสมัยสงครามโลกครั้งที่สองเดือดร้อนกันทั่วหน้า ปัจจัย 4 ขาดแคลนอย่างหนัก ก็อยู่กันมาได้ ดังนั้นพิจารณาให้ดี มองให้ลึก เราอาจพบว่าท้ายที่สุดแล้ว เรามีสิ่งของเป็น ‘essential’ จริง ๆ ไม่มากนัก

ข้าวของ สมบัติพัสถานในชีวิตก็เช่นกัน มันเป็น ‘essential’ หรือไม่เป็นขึ้นกับสถานการณ์ มุมมอง ทัศนคติ และวิถีชีวิตแต่ละคน

คนที่มีมาตรวัดความจำเป็นต่ำ ชีวิตก็ไม่รุ่มร่าม เวลาจากโลกไป ก็ไม่ต้องเสียเวลาตัดใจนานนัก

ความมากความน้อยของแต่ละคนต่างกัน สำหรับคนที่ชอบชีวิตแบบพอเพียง อาจรู้สึกว่าปล่อยวางเรื่องต่าง ๆ ง่ายกว่า หรือมีความสุขได้ง่ายกว่า เพราะมีข้อแม้ในชีวิตน้อยกว่า

เวลาวิกฤติช่วยสอนเราให้รู้ว่า อะไรเป็นสิ่ง ‘essential’ จริง ๆ

บางครั้งวิกฤติและภยันตรายก็เป็น ‘essential’ อย่างหนึ่งในชีวิต มันทำให้เราต้องเรียนรู้และปรับตัว หรือท้ายที่สุดทำให้เรารอดตายมาได้

บทเรียนเรื่องเลวร้ายก็อาจเป็น  ‘essential’ อย่างหนึ่งของชีวิต

วินทร์ เลียววาริณ
3-7-25

...........................