ผมชอบเรียนภาษาอังกฤษมาตั้งแต่เด็ก สมัยนั้นโรงเรียนรัฐบาลไม่สอนภาษาอังกฤษตั้งแต่ ป. 1 ผมเข้าโรงเรียนเอกชน จึงโชคดีได้เรียนตั้งแต่เด็ก โรงเรียนแสงทองมีครูฝรั่งหลายคน เน้นภาษาอังกฤษค่อนข้างมาก

ผมเรียนภาษาอังกฤษจากครูบาทหลวงหลายปี มีอยู่ปีหนึ่ง ครูสอนเป็นคนไทย แกมัวแต่เล่าประสบการณ์ทางเซ็กซ์ ผลคือเทอมนั้นเราไม่ค่อยได้ความรู้ภาษาอังกฤษเพิ่ม แต่เอาเถอะ ได้ความรู้อีกเรื่องหนึ่ง!

นอกจากเรียนในโรงเรียน พ่อยังสั่งให้ไปเรียนพิเศษภาษาอังกฤษ  ครูสอนภาษาอังกฤษเป็นคนจีน ชื่อครูซิ้วหมิ่น ภาษาอังกฤษของแกเป็นที่เลื่องลือในหาดใหญ่ แกเปิดบ้านสอนภาษาอังกฤษอย่างเดียว สอนเป็นชั้น ในตอนหัวค่ำมีนักเรียนจำนวนมากไปเรียน

ตำราที่ครูสอนคือ Oxford Progressive English for Adult Learners ของ A.S. Hornby ก็เรียนไปหลายเล่ม ผมพัฒนาภาษาอังกฤษจากสำนักครูซิ้วหมิ่นมาก เรียนมาหลายกระบวนท่า

ทุกอาทิตย์ผมซื้อหนังสือพิมพ์ภาษาอังกฤษสำหรับนักเรียนมาอ่าน ชื่อ Student Weekly (ชื่อเดิม Kaleidoscope) ของ Bangkok Post คอลัมน์ที่ผมชอบคือเกม crossword ผมพัฒนาเรื่องคำศัพท์จากการเล่นปริศนาอักษรไขว้มากทีเดียว เพราะมันบังคับให้ต้องเปิดหาคำจากพจนานุกรม

แต่พอไปถึงกรุงเทพฯ เข้าคณะสถาปัตย์ฯ จุฬาฯ ปรากฏว่าเห็นเพื่อนหลายคนพูดภาษาอังกฤษเป็นไฟ มารู้ทีหลังว่าเรียนอัสสัมฯบ้าง มาแตร์ฯบ้าง

โห! กระบวนท่าที่เราเรียนมานี่สู้เด็กกรุงเทพฯไม่ได้เลย

เพื่อนผมคนหนึ่งภาษาอังกฤษดี เขาฝึกโดยฟังเพลงฝรั่ง แกะคำเอา ผมเคยลองดู ก็ยากเหมือนกัน

ตอนผมไปทำงานที่สิงคโปร์ปี 1980 ไปเรียนภาษาอังกฤษภาคค่ำ อาจารย์ก็ให้ฟังเพลง ของวง Air Supply แล้วถอดคำออกมา ปรากฏว่าแทบสอบตก ศิษย์สำนักสำนักครูซิ้วหมิ่นหมดความมั่นใจไปเลย

ตอนที่อยู่สิงคโปร์ ดูหนังฝรั่งบ่อย หนังที่นั่นไม่มีซับไตเติลไทย มีแต่ซับไตเติลภาษาจีน ผมก็อ่านซับฯจีน!

อ้าว! แล้วกัน อย่างนี้เมื่อไรจะเก่งเล่า!

ครั้นไปเรียนและทำงานที่อเมริกา วันหนึ่งเพื่อนร่วมงานชื่อคีธทักผม "What's up?" ผมทำหน้างงๆ เขาหัวเราะ บอกว่า "ที่แท้ไม่เข้าใจ" แล้วอธิบายให้ฟัง

วันหนึ่งเราไปสำรวจพื้นที่ก่อสร้าง พบหนังสือโป๊เล่มหนึ่งตกอยู่บนพื้น เขาหัวเราะบอกว่า "wet stuff" ผมพยักหน้า เฮ้ย! เรื่องนี้ไม่ต้องอธิบาย เข้าใจ! (ก็เรียนมาตั้งแต่ชั้นมัธยมต้นที่โรงเรียนเก่า!)

ผมทำงานที่สำนักงานสถาปนิกที่นิวยอร์กร่วมปี วันหนึ่งเจ้านายอเมริกันพูดฟุดฟิดฟอไฟใส่ผมเป็นชุด ฟังไม่รู้เรื่อง แต่พยักหน้าหงึกๆ พอสิ้นอาทิตย์เขียนใบเบิกค่าเงินเดือน แกก็เรียกไปถามว่า ที่บอกว่าขึ้นเงินเดือนให้ ทำไมยังไม่ปรับ

อ้าว! เพิ่งรู้ว่าขึ้นเงินเดือนให้

ศิษย์สำนักสำนักครูซิ้วหมิ่นหมดความมั่นใจไปอีกรอบ

โชคดีที่ผมชอบอ่านหนังสือ เมืองนอกมีหนังสือมือสองขายเยอะ นิยายไซไฟ หนังสือทางดาราศาสตร์ วิทยาศาสตร์ ก็อ่านและเรียนจากหนังสือพวกนี้ อีกอย่างได้พูดภาษาอังกฤษทุกวัน ผ่านไปหลายปี ภาษาก็ดีขึ้น ก็เรียนภาษาอังกฤษถูลู่ถูกังมาอย่างนี้

กลับมาเมืองไทย ผมก็อ่านแต่หนังสือภาษาอังกฤษ ต่อเนื่องกันหลายปี ก็พัฒนาไปอีกขั้น

ทุกอย่างคงอยู่ที่การฝึก ไม่ทางใดก็ทางหนึ่ง แต่ละคนคงต้องหาวิธีที่ตนเองชอบ

ภาษาอังกฤษสำคัญมาก ตะวันตกมีหนังสือจำนวนมากที่ไม่มีในไทย ไม่ทุกเล่มแปลเป็นไทย ดังนั้นหากสามารถอ่านตรงได้ จะช่วยพัฒนาสมอง ได้เปรียบกว่าคนอื่นที่อ่านวงแคบ

คำแนะนำของผมคือ ไหนๆ เราไม่อาจหนีจากภาษานี้ได้ในชาตินี้ ก็เรียนให้ดีไปเลย จริงไหม?

วินทร์ เลียววาริณ
3 ดีเซ็มเบอร์ 2025

ซามูไรคือนักรบที่รับใช้ขุนนาง กำเนิดราวศตวรรษที่ 12 ยุคสิ้นสุดของซามูไรในญี่ปุ่นคือราวปี 1870 สมัยเมจิ (ปลายศตวรรษที่ 19)

ปี 1853 สหรัฐฯส่งเรือรบไปทอดสมอที่อ่าวโตเกียว บังคับให้ญี่ปุ่นเปิดประเทศ ญี่ปุ่นรู้ว่าลัทธิล่าอาณานิคมมาถึงแล้ว ก็เปิดประเทศ และปฏิรูปประเทศเป็นสังคมอุตสาหกรรม สร้างกองทัพแบบใหม่ให้รับมือต่างชาติได้

ซามูไรกลายเป็นส่วนเกินในประวัติศาสตร์

นี่คือเรื่องจริง

คราวนี้มาเล่าเรื่องแต่งบ้าง

นักสู้ 292 คนมาชุมนุมกันที่วัด Tenryū-ji ที่เกียวโตในยามค่ำ มันเป็นยุคเมจิที่ซามูไรไร้ความหมาย คนเหล่านี้มาเพราะเห็นประกาศชวนมาประลองยุทธ์ กติกาการแข่งขันคือฆ่ากันตายให้เหลือคนเดียว คนชนะหรือคนรอดชีวิตคนสุดท้ายจะได้เงินรางวัลหนึ่งแสนเยน

นักสู้คนหนึ่งชื่อ Shujiro Saga ไปร่วมด้วย เพราะต้องการเงินไปช่วยครอบครัวในหมู่บ้านที่ห่าลง

นี่คือ Last Samurai Standing (イクサガミ) หนังซีรีส์เรื่องใหม่จากแดนอาทิตย์อุทัย

หนังดุเดือดเลือดพล่าน ฆ่ากันเลือดสาด เดินเรื่องคล้าย Squid Game ผสม Battle Royale

เวลาดูรู้สึกว่ากำลังดู Squid Game เวอร์ชั่นซามูไร เพราะใช้โครงสร้างแทบจะเรียกว่าก๊อบปี้มาจาก Squid Game

แต่การผูกเรื่อง Squid Game เข้ากับซามูไรที่ถูกด้อยค่า ถือว่าลงตัว และมีบริบทในประวัติศาสตร์รองรับ

หนังท่อนกลางเอื่อยๆ เต็มไปด้วยฉากที่ไม่จำเป็น ตัวละครที่ยังเล่นหนังแบบละครหลังข่าว แต่หนังมาเข้มข้นขึ้นในตอนท้าย

การต่อสู้ในตอนสุดท้าย (สู้กลางดงดอกไม้ไฟ)​ ดี เข้มข้น มีความสดใหม่

โดยรวมหนังสนุก แต่หนังก็ไม่จบ เหมือนผู้สร้างได้เงินมาแค่หกตอน จึงยังให้คะแนนไม่ได้

ต้องดูทั้งเรื่องก่อน เพื่อรู้ว่าภาพรวมหนังต้องการบอกอะไร

โดยส่วนตัว ผมไม่เชื่อว่านักเขียน Last Samurai Standing ลอก Squid Game เพราะไอเดียลอยอยู่ในอากาศ แต่เนื่องจากโครงสร้าง Squid Game โดดเด่นเป็นเอกลักษณ์มาก เมื่อแต่งเรื่องคล้ายกัน จะดูเป็นลอกทันที

กรณีนี้อาจต่างจากหนังสือและหนังชุด Hunger Games ที่ไม่กี่วันก่อนโดน เควนติน ทาแรนติโน ด่ายับว่าลอกมาจาก Battle Royale แบบไม่ละอายฟ้าดิน เขายุให้คนเขียน Battle Royale ฟ้องคนเขียน Hunger Games "Sue for every f—ing thing she owns."

แต่ทีม Squid Game อย่าเพิ่งฟ้อง Last Samurai Standing นะ ผมยังอยากดูต่อ

ฉายทาง Netflix

วินทร์ เลียววาริณ
2-12-25

วินทร์ เลียววาริณ รวมบทรีวิวหนังจำนวนหลายร้อยเรื่องในหนังสือใหม่ บ้าหนัง 1-4 มีจำหน่ายในรูปอีบุ๊คที่เว็บไซต์ winbookclub.com และที่ MEB (คีย์คำว่า วินทร์ เลียววาริณ)

สมัยเรียนชั้นมัธยม ผมได้คะแนนวิชาภาษาอังกฤษดี สอบวิชาไวยากรณ์ผ่านสบาย แต่วันแรกที่ผมไปต่างประเทศ และพูดภาษาอังกฤษแบบใช้งานจริง พบว่าตัวเองสอบตก ได้ F พูดไม่ออก พูดไม่รู้เรื่อง อึกๆ อักๆ

จะพูดแต่ละประโยค ต้องแปลในใจจากไทยเป็นอังกฤษเสมอ

หืดขึ้นคอ

ครั้นถามเพื่อนๆ ก็พบว่ามีปัญหาอย่างเดียวกัน น้อยคนมากที่สามารถพูดอังกฤษโดยคิดเป็นอังกฤษเลย

เชื่อว่าคนไทยจำนวนมากพูดภาษาอื่นโดยแปลจากไทยก่อนเสมอ

หลังจากใช้ชีวิตในต่างประเทศหลายปี และใช้ภาษาอังกฤษทุกวัน วันหนึ่งผมก็พบว่าผมไม่ต้องแปลไทยเป็นอังกฤษแล้ว ผมคิดเป็นภาษาอังกฤษจนได้

ผมเชื่อว่าเกิดจากการพูดบ่อยๆ คุยกันเร็วขึ้น หรืออยู่ในสถานการณ์ที่ไม่อาจรอการแปลไปแปลมา อาการก็ดีขึ้น

ฝึกจนได้

ผมไม่รู้ว่าหลักสูตรสอนภาษาในปัจจุบันมีเทคนิคอะไรที่สอนให้คิดเป็นภาษาต่างชาติ แต่สมัยผมไม่มี ไปตามบุญตามกรรม

เอาละ ใครจะไปเมืองนอก หรือต้องทำงานกับฝรั่ง ก็ต้องฝึกพูดแบบไม่ต้องแปล ไม่งั้นอาจไม่รุ่ง เพราะเสียเวลากับการสื่อสารนานไป

ส่วนคนที่หมายตาชอบพอกับคนต่างชาติ ยิ่งต้องรีบฝึก

คงไม่ค่อยดีนักถ้าสาวฝรั่งน่ารักมาบอกว่า “Do you love me?” หรือ "Would you like to come to my apartment for coffee?"

แล้วมัวแต่แปลไทยเป็นอังกฤษอยู่นั่นแหละ...

M. K. P. D.

แปลว่า ม.ค.ป.ด.

Have a nice Tuesday.

วินทร์ เลียววาริณ
2-12-25

เมื่อวานนี้มีข่าวนักร้องชาวญี่ปุ่นถูกยกเลิกการแสดงในจีน จนต้องแสดงโดยไม่มีคนดู

ใช่ ความบาดหมางระหว่างจีนกับญี่ปุ่นยังดำเนินไปอย่างเข้มข้น

วันก่อนอ่านบทวิเคราะห์การเมืองจีน-ญี่ปุ่น วิเคราะห์คำพูดของนายกฯญี่ปุ่นที่ว่าจะช่วยไต้หวันรบจีน และการสร้างกองทัพขึ้นมาใหม่ บทวิเคราะห์นี้น่าสนใจ เพราะเป็นอีกมุมหนึ่ง จึงนำมาเล่าต่อ

ปกติคนญี่ปุ่นจะทำอะไร มักระวังเรื่องการพูดจา สมมุติว่าญี่ปุ่นอยากสร้างกองทัพ อยากช่วยไต้หวัน ก็ไม่มีความจำเป็นต้องประกาศต่อหน้าชาวโลก ทำไปได้เลยโดยไม่ต้องทำให้เป็นข่าวใหญ่

แล้วทำไมจึงยังทำ? ตั้งใจใช่ไหม?

การที่ญี่ปุ่นพูดตรงขนาดนี้ ผิดธรรมเนียมการเมืองระหว่างประเทศมาก มีคนสงสัยว่า นายกฯคนนี้ไปกินดีหมี หัวใจเสือมาจากไหน

นี่เป็นภาษานิยายจีนกำลังภายใน หมายถึงกล้าเพราะมีแรงกระตุ้น

มีการวิเคราะห์ว่า ดีหมีหัวใจเสือถูกส่งมาจากวอชิงตัน นี่เป็นใบสั่งมาจากวอชิงตัน

วอชิงตันต้องการตบหัวจีน แต่ชอบใช้ proxy คือตัวแทน

ภาษานิยายจีนกำลังภายในเรียกว่า ลิ่วล้อ

ลิ่วล้อมีมากมาย เช่น เซเลนสกี ผู้นำยุโรปหลายคน นายกฯญี่ปุ่นก็อาจเข้าข่าย

ส่วนเนทันยาฮูคนนั้นไม่แน่ใจว่าเป็นลิ่วล้อทรัมป์ หรือทรัมป์เป็นลิ่วล้อเนทันยาฮู บทวิเคราะห์จำนวนมากบอกว่าเป็นอย่างหลัง

นี่เป็นความเห็นหนึ่งของนักวิเคราะห์ จะเห็นด้วยหรือไม่เห็นด้วย ก็ตามสบาย

ที่น่าสังเกตคือ ตอนนี้คะแนนนิยมของนายกฯญี่ปุ่นยังสูงอยู่ นี่แปลว่าคนญี่ปุ่นเห็นด้วยกับการสร้างกองทัพต้านจีนหรือ? บทวิเคราะห์หลายบทว่า อาจจะไม่สามารถใช้คะแนนนิยมเป็นตัวบอกว่าคนญี่ปุ่นอยากทำสงคราม คะแนนนิยมน่าจะมาจากการแก้ปัญหาทางเศรษฐกิจมากกว่าความกล้าชนจีน

พูดถึงความเห็นของประชาชน ก็ต้องว่าต่อเรื่องอิสราเอล มีการสอบถามความเห็นของประชาชนอิสราเอลต่อสิ่งที่ทำกับชาวปาเลสไตน์ ส่วนใหญ่ไม่รู้สึกอะไร คนหลายสิบเปอร์เซ็นต์ไม่เห็นด้วยกับบทบาทของทหารที่เข่นฆ่าชาวปาเลสไตน์ อีกหลายสิบเปอร์เซ็นต์เห็นด้วย

แต่เหตุการณ์ในศาลที่อิสราเอลเมื่อเดือนก่อน คนอิสราเอลจำนวนหนึ่งปรบมือ (standing ovation) ให้พวกทหารอิสราเอลที่ข่มขืนหญิงปาเลสไตน์ และบอกว่าพวกข่มขืนเป็นวีรบุรุษ (ไม่ได้พูดเล่น มีคลิปจริงให้ดู)

ผมไม่รู้ว่าคนญี่ปุ่นยุคใหม่รู้สึกอะไรกับคนจีนที่ถูกกระทำถูกข่มขืนที่นานจิง เพราะจนถึงวันนี้ก็ยังไม่มีคำขอโทษจากรัฐบาลญี่ปุ่น ขณะที่เยอรมันขอโทษที่กระทำเรื่องเลวร้ายมาตั้งแต่ปี 1945 และยังขอโทษอีกหลายรอบ

ส่วนเนทันยาฮูนี่ เมื่อวานนี้เพิ่งบอกประธานาธิบดีให้ช่วยนิรโทษกรรมความผิดข้อหาคอร์รัปชั่นต่างๆ ของเขาหน่อย อย่างนี้ก็มีด้วย

เดี๋ยวก็รู้ว่าใครเป็นลิ่วล้อใคร เคี้ยกเคี้ยก

จะจบปีอยู่แล้ว โลกยังไม่มีวี่แววสงบเลย ข้าพเจ้าคงต้องไปทำใจสงบเองเอง โดยการซักผ้า

วินทร์ เลียวาาริณ
1-12-25

เผลอนิดเดียวก็มาถึงวันแรกของเดือนสุดท้ายของปี

บางคนบอกว่าเวลาผ่านไปเร็วจัง

แต่จริงๆ เวลาก็ไหลเลื่อนเคลื่อนไปด้วยอัตราเดิม เรารู้สึกไปเองไปว่าเร็วหรือช้า

เรื่องดีและเรื่องไม่ดีไหลผ่านไปด้วยความเร็วเท่ากัน

แต่ที่แน่ๆ คือเราเดินออกห่างจากความเยาว์ สู่ความชรามากขึ้นทุกที

ดังนั้นอยากทำอะไรก็ทำเสียในวันนี้ อย่ารีรอ อย่าผัดวันประกันทูมอร์โรว์

ถ้ามีสติ ก็ยิ้มรับวันใหม่หน่อย

เพราะโลกจะสดใสขึ้นเมื่อเรามองโลกยิ้มๆ ขำๆ

อย่าไปซีเรียสเสียทุกเรื่อง

แล้วจะรู้สึกว่าขณะที่เวลาเคลื่อนไหลไป เราก็ใช้ชีวิตทุกนาทีอย่างมีความสุข

วินทร์ เลียววาริณ
1-12-25