• วินทร์ เลียววาริณ
    11 เดือนที่ผ่านมา

    ผู้อ่านคนหนึ่งปรึกษากับผมเรื่องผลกระทบของภาษาหยาบคาย เขาเล่าว่าเขามีอันต้องเลิกสัมพันธ์กับคนอื่น เพราะอีกฝ่ายพูดจาหยาบคาย โดยให้เหตุผลว่า พูดหยาบคายได้แสดงว่าจริงใจ

    หลายสิบปีก่อน ผมเคยได้ยินเรื่องรุ่นพี่ผม ชายหญิงคู่หนึ่ง รักกันสนิทกันมาก สามารถพูดจากูๆ มึงๆ แทบทุกประโยค แต่ในที่สุดก็เลิกรากัน เพราะเรื่องภาษา

    นี่ชี้ว่าการใช้ภาษากูมึงก็อาจมีขีดจำกัด ตอนแรกอาจฟังดูใกล้ชิดสนิทสนม แต่ถึงจุดจุดหนึ่ง มันกลายเป็นเรื่องแสลงหู

    อะไรที่มากเกินไป ก็เบื่อหน่ายได้

    บางทีคนเราก็อยากได้ยินคำหวานๆ บ้าง

    มีสองคำที่บางคนอาจคิดว่ามีความหมายเดียวกัน แต่จริงๆ ต่างกัน คือคำว่า 'หยาบคาย' กับคำว่า 'พูดตรง'

    'หยาบคาย' ในความหมายของสังคมเราคือคำหยาบ คำด่า

    แต่ไม่ทุก 'คำหยาบ' เป็นคำด่า บรรดาเพื่อนผู้ชายมักเรียกเพื่อนรักว่า "ไอ้เหี้ย" "ไอ้สัตว์" แต่บริบทของมันไม่ใช่หยาบคาย

    แต่หากใครคนหนึ่งด่าคนที่เขาไม่เห็นด้วยในโลกโซเชียลว่า "มึง" อย่างนี้คือหยาบคายตามค่านิยมของสังคม

    ส่วน 'พูดตรง' มีความหมายว่า พูดแบบไม่อ้อมค้อม เช่น เพื่อนให้ช่วยวิจารณ์งาน ก็บอกว่า "งานคุณแย่มาก"

    การพูดตรงไม่จำเป็นต้องใช้คำหยาบ แต่บางครั้งมันก็ให้ความนัยของความหยาบ เช่น ภรรยาถามว่า "ฉันดูแก่ไหม?" ก็พูดตรงว่า "ใช่ เธอแก่"

    โดยคำพูดไม่หยาบ แต่โดยบริบทและกาลเทศะ อาจเป็นอีกเรื่อง

    หยายหรือไม่หยาบจึงอยู่ที่บริบทและกาลเทศะด้วย

    ภรรยาถามว่า "ฉันดูแก่ไหม?" ด้วยนัยว่ายังไม่อยากแก่ ดังนั้นหากสามีอ่านระหว่างบรรทัดไม่ออก ก็เกิดความเคืองใจกันโดยไม่จำเป็น

    แต่ในบางกรณี ก็มีคนสามารถพูดตรงและหยาบได้แบบ 2 in 1 เช่น เจ้านายบอกลูกน้อง ว่า "เหี้ย งานมึงแย่มาก ชีวิตมึงไม่มีทางรุ่งว่ะ กูว่ามึงรีบไปเกิดใหม่เถอะ"

    เรื่องแบบนี้มักจบที่เจ้านายไปเกิดใหม่ก่อน เพราะมีคดีจริงที่ลูกน้องเอาปืนไปยิงเจ้านายตายคาออฟฟิศ เพราะหยาบคายเกินไป

    จะเห็นว่าการพูดจาเป็นศิลปะอย่างหนึ่ง ถึงจะพูดตรง ก็มีวิธีพูดที่เหมาะสมและไม่ทำร้ายน้ำใจคนอื่นได้

    นั่นคือต้องมี empathy เอาใจเขามาใส่ใจเราเสมอ

    การด่าแบบตรงๆ นั้นง่าย ไม่ต้องใช้ศิลปะ การด่าแบบสุภาพทุกคำ ยากกว่ามาก

    ผมพูดเสมอเมื่อมีคนถามว่า "ทำไมเราควรพูดจาสุภาพ"

    คำตอบคือ เพราะเรามีคุณค่าพอที่จะรับสิ่งดีๆ และมอบสิ่งดีๆ แก่คนอื่น

    เรามีค่า เราจึงทำ!

    มันไม่ได้ทำให้เราเหนื่อยขึ้นที่จะพูดจาสุภาพ

    วินทร์ เลียววาริณ
    21-6-24

    0
    • 0 แชร์
    • 94
บทความล่าสุด
ดูทั้งหมด