ดูข่าวสงครามแล้วเครียด ดูหนังเก่าดับเครียดดีกว่า

ว่าแล้วก็เปิดตู้เก็บหนัง...

เห็นรายชื่อหนังแล้วเครียดกว่าเดิม

เรารู้ว่าสื่อไทยรายงานข่าวความขัดแย้งไทย-เขมรอย่างไร แล้วสื่อนอกล่ะ?

Aljazeera รายงานสรุปวันนี้ (25 July 2025) เป็น bullet points ว่า

- Thailand and Cambodia continued to exchange fire, as their worst cross-border fighting in years that has killed some 15 people – mostly civilians – entered a second day.

(ไทยกับกัมพูชายังยิงกันต่อเป็นวันที่สอง เป็นการต่อสู้ที่เลวร้ายที่สุดในรอบหลายปี ฆ่าคนตายไปราว 15 คน ส่วนมากเป็นพลเรือน)

- Cambodia’s Prime Minister Hun Manet says he backed a regional proposal for a ceasefire but Thailand withdrew its initial support for the plan.

(นายกฯกัมพูชา ฮุน มาเน็ต บอกว่าเขาเสนอแผนภาคพื้นเอเชียยุติการหยุดยิง แต่ไทยเป็นฝ่ายถอนตัวจากที่เดิมสนับสนุนแผนนี้)

- Thailand’s acting Prime Minister Phumtham Wechayachai has warned the fighting with Cambodia “could develop into war”, but added, “for now it remains limited to clashes.”

(นายกฯรักษาการของไทย ภูมิธรรม เวชยชัย เตือนว่าการปะทะกันกับกัมพูชา "อาจลามเป็นสงคราม" แต่เพ่ิมเติมว่า "แต่ ณ ขณะนี้มันยังเป็นแค่การปะทะ")

ผมตรวจสอบข่าวสำนักใหญ่ๆ เช่น CNN, BBC, Reuters ว่าเสนอข่าวเขมรถล่มไทยก่อนบ้างหรือไม่ ปรากฏว่าไม่พบสักข่าวเดียว (อาจมีแต่ไม่เห็น?) เห็นแต่ข่าวไทยบินไปทิ้งระเบิดใส่เขมร ไทยโจมตีเขมร ฯลฯ

ดูเหมือนว่าเขมรชิงพื้นที่สื่อทั่วโลก กระหน่ำไม่หยุด

อดรู้สึกไม่ได้ว่าเรากำลังแก้เกมวันต่อวัน

วินทร์ เลียววาริณ
25-7-25

สมมุติว่ามีคนขอให้จิตแพทย์ ซิกมันด์ ฟรอยด์ ทำหนังเกี่ยวกับแวมไพร์ เคาน์แดรกคิวลา โดยเขาเขียนบท และให้อัจฉริยะประติมากร ไมเคิล แองเจโล เป็นผู้กำกับ หนังอาจออกมาในรูปประติมากรรม เป็นการแกะสลักแผ่นหินอ่อนเป็นรูปนูน (Relief) ประกอบด้วยตัวละคร สูงต่ำ สว่างด้านนอกที่สัมผัสแสง มืดในส่วนที่เป็นหลืบ สวยงาม แต่ลึกลับ

Nosferatu ฉบับล่าสุดของ Robert Eggers ให้ความรู้สึกอย่างนั้น

แน่ละ มันเป็นภาพยนตร์ แต่ทั้งเรื่องดูเป็นอาร์ต

Nosferatu หมายถึงแวมไพร์ มาจากตำนานปรัมปราของโรมาเนีย ที่ต่อมาเป็นต้นกำเนิดนิยาย Dracula ของ Bram Stoker

เราแทบทุกคนคงรู้เรื่องแวมไพร์ เคาน์แดรกคิวลาดีแล้ว มนุษย์อมตะที่ยามกลางวันซ่อนในโลง กลางคืนเพ่นพ่าน ดูดเลือดคน และตายได้ด้วยแสงอาทิตย์ หรือการตอกเหล็กแหลมเข้าที่หัวใจ

Nosferatu เป็นงานรีเมกงานเก่ามากเรื่อง Nosferatu: A Symphony of Horror หนังเงียบเมื่อร้อยกว่าปีก่อน เรื่องของแวมไพร์ชื่อเคาน์ออร์ล็อกที่ล่าเหยื่อ ภรรยาของนักธุรกิจอสังหาริมทรัพย์คนหนึ่ง

ดังนั้น Nosferatu จึงไม่มีอะไรใหม่ในเชิงพล็อตเรื่อง ความใหม่อยู่ที่มุมมองทางจิตวิทยา และการนำเสนอแบบอาร์ต

หากดูแบบเปลือกนอก Nosferatu เป็นหนังทริลเลอร์สยองขวัญธรรมดา แต่หากดูลึกเข้าไป มันเหมือนกำลังอ่านงานวิจัยเรื่องจิตและตัวตนของมนุษย์ของปรมาจารย์จิตวิทยา ซิกมันด์ ฟรอยด์

ทฤษฎี Psychoanalysis ของฟรอยด์พูดถึงพฤติกรรมของมนุษย์ที่เกิดจากจิตใต้สำนึก โดยเฉพาะประสบการณ์ในวัยเด็ก แรงขับเคลื่อนดิบพื้นฐาน เซ็กซ์ มาตรฐานทางศีลธรรม ที่ก่อรูปความคิด และพฤติกรรมของเรา

หนังใช้ฉากศตวรรษที่ 19 ได้เข้ากับบริบท เพราะมันเป็นช่วงเวลาที่สตรีสวมชุดคอร์เส็ตต์รัดรูปจนหายใจไม่ได้ ทุกอย่างซ่อนภายในจิตใต้สำนึก (ในฉากหนึ่งการรักษาใช้ชุดคอร์เส็ตต์รัดตัว)

หนังสะท้อนถึงความปรารถนาที่เก็บกดภายใน สังคมที่มีกรอบ ในที่นี่แวมไพร์ก็น่าจะเป็นสัญลักษณ์ของเพลิงปรารถนา เคาน์ออร์ล็อกในเรื่องมักปรากฏตัวในรูปเงามืด คล้ายสะท้อนความปรารถนาในหุบเหวของความคิดคน

ในด้านการนำเสนอแบบอาร์ต นี่เป็นหนังสวยในเชิงศิลปะ งดงามแทบทุกฉาก เป็นหนังสยองขวัญที่ดูดีมากในเชิงศิลป์ ภาพสวยทั้งเรื่อง จัดองค์ประกอบ แสงเงาสวยงาม เหมือนดูประติมากรรมชั้นดี จึงไม่น่าแปลกใจที่หนังได้รับการเสนอชิงรางวัล Best Cinematography จากเวทีออสการ์

ปกติผมไม่ชอบดูหนังแนวนี้ หากไม่ใช่เพราะผู้กำกับคือ Robert Eggers คนทำหนัง The Witch (2015), The Lighthouse (2019), The Northman (2022) หนังของเขามืดหม่น ดูยาก ต้องคิดสองสามตลบ โดยเฉพาะ The Lighthouse ดูแล้วปวดหัวไปหลายวัน

แม้ Nosferatu ฉบับนี้มีพล็อตเรื่องธรรมดาและเราคาดเดาเรื่องได้ไม่ยาก แต่การเล่าเรื่องดี จังหวะจะโคนดี ทำให้เราดูหนังเรื่องนี้เหมือนถูกสะกดจิต

Nosferatu ก็อดทำให้เราคิดถึงโลกที่เรากำลังอยู่ไม่ได้ สองศตวรรษหลังเคาน์ออร์ล็อก เราก็ยังอยู่ในโลกใบนั้น ความแตกต่างคือในโลกของ โซเชียล เน็ตเวิร์ก เราสามารถปลดปล่อยความปราถนาด้านมืดออกไปโดยไม่มีใครรู้ว่าเป็นเรา ขณะเดียวกันเราก็พบกับความหลอกลวงแบบ 'เคาน์ออร์ล็อก' ทุกวัน ล่อลวงเราตลอดเวลา

แต่ไม่นานมานี้ เราพบว่าที่ร้ายกว่า 'เคาน์ออร์ล็อก' ก็คือ 'อังเคิลออร์ล็อก' นี่เอง

8/10
ฉายทาง HBO

วินทร์ เลียววาริณ
25-7-25

วินทร์ เลียววาริณ รวมบทรีวิวหนังจำนวนหลายร้อยเรื่องในหนังสือใหม่ บ้าหนัง 1-4 มีจำหน่ายในรูปอีบุ๊คที่เว็บไซต์ winbookclub.com และที่ MEB (คีย์คำว่า วินทร์ เลียววาริณ)