ข่าวการเมืองโลกข่าวหนึ่งที่ไม่ค่อยเป็นข่าวในบ้านเราคือ เกิดกระแสชาตินิยมต้านอเมริกาที่อินเดีย เพราะเพื่อนเลิฟคือทั่นทรัมป์ขึ้นภาษีโหด เหตุผลที่ให้คืออินเดียซื้อน้ำมันจากรัสเซีย

อินเดียร้อง อ้าว! ทีสหรัฐฯและยุโรปก็ยังซื้อน้ำมันและสินค้าอื่นๆ จากรัสเซีย ปากว่าตาขยิบ

ด้วยความน้อยใจ ก็เดินขบวน เผาหุ่นทั่นทรัมป์ และประกาศเลิกซื้อสินค้าจากสหรัฐฯ

เอาละ เราไม่รู้ว่าทำไมทั่นทรัมป์ทำอย่างนี้กับประเทศที่ผลิตไอโฟนมากที่สุดให้สหรัฐฯ แต่ใครเล่าจะเดาใจทั่นได้

ก็มาถึงประวัติศาสตร์บทที่หลายคนไม่รู้ คือ Monroe Doctrine

หลังสงครามโลกครั้งที่สอง สหรัฐฯกลายเป็นเจ้าโลก อเมริกันชน 4.2% ปกครองโลกทั้งใบ

หลายสิบปีนี้สหรัฐฯเข้าไปยุ่มย่ามทุกมุมโลก ทุกที่ที่ไปก็เละ เช่น เวียดนาม อัฟกานิสถาน อิรัค ฯลฯ

ที่ยังมีอาการเรื้อรังอยู่ตอนนี้ก็คือยูเครน ซึ่งเป็นสงครามตัวแทนระหว่างสหรัฐฯกับรัสเซีย โดยใช้องค์การ NATO เป็นหัวหอก

มันเริ่มมาจากในยุค 1990 กอร์บาชอฟยอมล้มสหภาพโซเวียตส่วนหนึ่งก็เพราะประธานาธิบดีบุช ผู้พ่อ สัญญาว่าสหรัฐฯจะไม่ขยับตัวเข้าไปทางตะวันออกแม้แต่นิ้วเดียว

แต่นโยบายสหรัฐฯเปลี่ยนไป สหรัฐฯโค่นประธานาธิบดียูเครนที่ไม่ต้องการ NATO ส่งประธานาธิบดีที่ปรารถนา NATO เข้าไปแทน

ยุทธศาสตร์คือนำอาวุธไปจ่อที่ชายแดนรัสเซีย

เมื่อรัสเซียประณามการรุกคืบของ NATO สหรัฐฯก็บอกว่า "นี่คือวิถีประชาธิปไตย มันเป็นสิทธิของชาวยูเครนที่จะเลือก"

เอาละ สมมุติว่ารัสเซียหรือจีนไปตั้งฐานทัพที่เม็กซิโก วางขีปนาวุธไว้ใกล้ๆ พรมแดนสหรัฐฯ สหรัฐฯคงไม่บอกว่า "นี่คือวิถีประชาธิปไตย มันเป็นสิทธิของชาวเม็กซิโกที่จะเลือก"

คงส่งกองทัพอันเกรียงไกรไปถล่ม หรือปิดล้อมทันที ดังที่เคยเกิดมาแล้วในยุคเคนเนดี

แค่บริษัทจีนไปทำธุรกิจคุมคลองปานามา สหรัฐฯก็ไม่ยอม หรือไปสร้างท่าเรือยักษ์ Chancay ที่เปรู สหรัฐฯก็จับตามองอย่างใกล้ชิด คำรามว่า "เอ็งชักมาใกล้เกินไปแล้ว"

ถ้าเป็นยาสีฟัน ก็ใกล้ชิดได้ แต่เรื่องการทหาร ใกล้ชิดเกินไปไม่ดี

ความจริงสหรัฐฯไม่มีนิสัย ส.ท.ร. อย่างนี้มาก่อน นโยบายการต่างประเทศของสหรัฐฯสองร้อยปีก่อนชัดเจนมาก ในสมัยประธานาธิบดี เจมส์ มอนโร ปี ค.ศ. 1823

เรียกว่าลัทธิมอนโร (Monroe Doctrine)

สาระของลัทธิมอนโรหากพูดด้วยภาษาชาวบ้านคือ "กูไม่ยุ่งกับมึง มึงอย่ามายุ่งกับกู"

หรือภาษาวัยรุ่นคือ "ทาง who ทาง it"

แปลว่าสหรัฐฯจะไม่เข้าไปยุ่มย่ามกับแผ่นดินอื่น

ผ่านไปสองร้อยกว่าปี ไม่มีใครรู้จักหรือเคยได้ยินลัทธิมอนโรแล้ว

ตอนนี้สหรัฐฯกลายเป็นธานอส ต้องการเป็น unipolar power แต่เพียงผู้เดียวในจักรวาลชั่วกาลปาวสาน

ธานอสสหรัฐฯดีดนิ้วที ใครๆ ก็คลานเข่าไปหาอย่างว่าง่าย

ใครไม่คลานมา ก็ขึ้นภาษี

ใครทำอะไรไม่ถูกใจ ก็ออกแถลงการณ์ "เราเป็นห่วงในสถานการณ์ที่ประเทศยู..."

สหรัฐฯกลายเป็น hegemonic state คือรัฐที่มีอำนาจทางทหาร การเมือง เศรษฐกิจเหนือชาติอื่น เป็นคนกำหนดเกม

(hegemonic = ปกครอง ครอบงำ แผ่อิทธิพล)

นึกอยากบีบไข่ใครก็บีบ อยากขึ้นภาษีก็ขึ้น ใครจะทำไม

นึกอยากทำสงคราม ก็ทำ ใครจะทำไม

...................

ศาสตราจารย์ โนม ชอมสกี (Noam Chomsky) กูรูด้านการเมืองโลก บอกว่าโลกเรามีสองแนวทางที่เราจะอยู่ด้วยกัน

1 คือ UN-based international order ทางนี้สหรัฐฯไม่รับ เพราะมันจะค้านสิ่งที่สหรัฐฯทำเสมอ

2 คือ Rule-based international order อันนี้สหรัฐฯรับได้ ทำไม? ก็เพราะสหรัฐฯเป็นผู้กำหนด rules!

แต่จีนไม่ยอมรับ Rule-based international order

Noam Chomsky ยกตัวอย่างกรณีสหรัฐฯแซงชั่นอิหร่านอย่างหนัก ยุโรปไม่เห็นด้วย แต่ก็ทำตามสหรัฐฯสั่ง ขณะที่จีนไม่แคร์อะแดมน์

Noam Chomsky ยกอีกตัวอย่างคือกรณีรัสเซียบุกยูเครน ทุกประเทศประณามรัสเซีย แต่กลุ่มประเทศโลกใต้ (global south) ไม่ประณาม สหรัฐฯถามว่าทำไมพวกเอ็งไม่ประณาม รัสเซียไม่ผิดหรือไร

กลุ่มประเทศพวกนั้นตอบว่า ผิดซี บุกยูเครนมันผิด แต่สหรัฐฯก็บุกไปทั่วเหมือนกันนี่หว่า

ถ้าใช้คำพระคือ ตถตา มันเป็นเช่นนั้นเอง

Noam Chomsky บอกว่า อันตรายของสหรัฐฯก็คือสหรัฐฯเอง ภายในกำลังป่วย

แต่อเมริกันชนจะรู้หรือไม่ หรือรู้แล้วทำอะไรได้หรือไม่ ก็ไม่มีใครรู้

รู้แต่ว่าล่าสุดอินเดียหันไปคุยกับจีน ทั้งที่เป็นไม้เบื่อไม้เมากัน

เชื่อว่าพวกนี้กำลังรวมตัวเป็น Avengers ขึ้นมาต้านธานอส

คำถามคือตอนนี้เราอยู่ในหนัง Avengers ภาคไหน

วินทร์ เลียววาริณ
27-8-25

ฉากแรกของหนัง The Godfather ปูเรื่องว่า ดอน วีโต คอร์เลโอเน เป็นคนประเภทไหน ทำอะไร ภาพลักษณ์เป็นอย่างไร - ในฉากเดียว

คือฉากที่สัปเหร่อ อเมริโก โบนาเซรา ไปขอความช่วยเหลือจากก๊อดฟาเธอร์ในงานแต่งงานของลูกสาวของท่าน

อเมริโก โบนาเซรา ก็เหมือนคนทำงานทั่วไป ไม่อยากมีเรื่องกับใคร ไม่ชอบขึ้นโรงขึ้นศาล ไม่อยากยุ่งกับมาเฟีย เขาเดินตามรอย American Dream ในประเทศที่จัดว่ามีเสรีภาพที่สุดในโลก เขาประสบความสำเร็จในอาชีพ มีครอบครัวที่ดี

แต่เมื่อลูกสาวของเขาถูกชายหนุ่มสองคนล่วงเกินและทำร้ายจนเสียโฉม อเมริโกก็พบความจริงว่า American Dream มีไว้สำหรับคนมีเงินและเส้นสายเท่านั้น ระบบยุติธรรมไม่ได้มีไว้ช่วยคนบริสุทธิ์ ตะรางมีไว้ขังคนจนกับหมา

เขาจึงยอมไปหาก๊อดฟาเธอร์

และรู้ว่าราคาของการขอความช่วยเหลือครั้งนี้ อาจสูงเกินที่เขาจะรับได้ แต่ในฐานะพ่อ เขายอมทุกอย่าง

ในหนัง The Godfather ก๊อดฟาเธอร์บอกสัปเหร่อว่า "วันหนึ่ง วันนั้นอาจไม่มาถึง ผมอาจขอให้คุณช่วยเหลือบางอย่าง"

แต่หนังไม่ได้แสดงให้คนดูเห็นว่าชายหนุ่มสองคนนั้นถูกลงโทษด้วยศาลเตี้ยอย่างไร ทว่าหนังสือบรรยายไว้ละเอียด

ท่านดอนสั่งให้คลีเมนซาไปทำงานนี้ คลีเมนซาก็เรียกลูกน้องสองคนไป คนหนึ่งคือ พอลลี แกตโต สั่งว่า "ถ้าไอ้สองเวรนั่นออกจากโรงพยาบาลก่อนหนึ่งเดือน มึงสองคนโดนย้ายงานแน่"

พอลลีกับเพื่อนตามจนเจอชายหนุ่มสองคนนั้นในบาร์

หนังสือบรรยายว่าสองคนนั้นถูกอัดจนน่วม ยับเยินไปทั้งตัว มาเฟียทั้งสองอัดแบบไม่รีบร้อน ชาวบ้านมาดู แต่ไม่มีใครกล้าทำอะไร ชายทั้งสองที่ล่วงเกินลูกสาวของโบนาเซราใบหน้าเละ ต้องทำศัลยกรรมพลาสติก และอาจพิการ

อเมริโก โบนาเซรา ส่งช่อดอกไม้ไปขอบคุณท่านดอน และหลังจากนั้นเขาก็ฝันร้ายไปตลอด เพราะเขาไม่รู้ว่าท่านดอนจะเรียกตัวเขาไปเมื่อไร ให้ทำเรื่องผิดกฎหมายหรือไม่

เขาตกอยู่ในความกลัว

แล้ววันหนึ่งท่านดอนก็เรียกเขาไปใช้หนี้ เขานึกไม่ออกว่าหนี้อะไร มันคงไม่ใช่เรื่องดีแน่

เมื่อท่านดอนบอกให้ช่วยแต่งศพซอนนีลูกชายที่ถูกยิงจนพรุนราวสี่ร้อยนัด สภาพศพเละ ท่านดอนไม่ต้องการให้แม่ของลูกเห็นสภาพศพอย่างนี้ อเมริโก โบนาเซรา ก็รู้สึกว่าเขาคิดมากไป

ท่านดอนขอแค่ให้เขาทำงานของเขา

นาทีนั้น เขาเข้าใจหัวอกของท่านดอน มันเหมือนกับตอนที่เขาเห็นสภาพของลูกสาวเขา

นาทีนั้น ท่านดอนก็เป็นเพียงชายชราคนหนึ่งที่กำลังทุกข์

อเมริโก โบนาเซรา แต่งศพซอนนีอย่างบรรจง เสมือนหนึ่งผู้ตายเป็นลูกของเขาเอง

มันไม่ใช่งานเพื่อคนตาย มันเป็นงานเพื่อคนที่ยังอยู่

วินทร์ เลียววาริณ
26-8-25

แจ้งข่าวให้ผู้ใช้อีบุ๊คของแอพ winbooks ทุกท่าน

ตามแผนปรับปรุงการขายของสำนักพิมพ์ 113 ตั้งแต่วันที่ 1 กันยายน พ.ศ. 2568 เป็นต้นไป สำนักพิมพ์จะปิดแอพ winbooks ไม่จำหน่ายอีบุ๊คทางช่องทางนี้อีก โดยโอนงานไปให้แอพ The Meb ดูแลบริการทั้งหมดในจุดเดียว

ในการนี้ เราจำเป็นต้องย้ายข้อมูลคือ อีเมลและหนังสือบนชั้นของท่านไปที่ The Meb

จึงรบกวนท่านกรอกเป็นสมาชิกกับ The Meb โดยท่านสามารถใช้อีเมลเดียวกับที่ใช้ในแอพ winbooks เพียงเท่านั้นก็สามารถเข้าแอพไปอ่านหนังสือบนชั้นของท่านได้เหมือนเดิม

ผู้อ่านที่ดาวน์โหลดหนังสือไว้ก่อนหน้านี้ ยังสามารถเปิดและอ่านได้ตามปกติ

แอพ The Meb ได้พัฒนาหนังสือบางเล่มเป็น ePub ท่านสามารถเข้าไปอ่านแบบ ePub ได้โดยกด icon หนังสือแช่ไว้สักครู่หนึ่ง จะมีข้อความว่าท่านต้องการอ่านแบบ pdf หรือ ePub

ขอขอบคุณที่ให้ความสนับสนุนผลงานของผมด้วยดีมาตลอด ผู้อ่านจะยังคงได้รับบริการเหมือนเดิม เราเพียงย้ายฐานการขายเท่านั้น

วินทร์ เลียววาริณ
26 สิงหาคม 2568

มาเล่าเรื่องจริงที่ไม่เกี่ยวกับหนังก่อน

ในปี 2024 ณ โรงพยาบาลแห่งหนึ่งที่คานางาวะ ชายชราคนหนึ่งสารภาพต่อชาวโลกว่าเขาคือ ซาโตชิ คิริชิมะ ผู้ที่ตำรวจต้องการตัวมา 50 ปี ข้อหาเป็นผู้ก่อการร้ายที่วางระเบิดอาคารหลายแห่งในช่วง 1970 มีผู้เสียชีวิตหลายคน บาดเจ็บอีกมากมาย

เขาหลบหนีการตามล่าของตำรวจ ใช้ชื่อปลอม ตัวตนปลอมมาตลอด

ผ่านไป 50 ปี ก่อนตายเขาต้องการใช้ชื่อจริง ตัวตนจริง

ทีนี้มาถึงหนังที่เป็นเรื่องแต่ง

นักโทษประหารหนุ่มคนหนึ่งหนีออกจากคุก เนื่องจากคดีที่เขาก่อร้ายแรงและโหดเหี้ยมมาก ทางการไม่มีทางปล่อยเขาไป ตำรวจตามล่าไปติดๆ แต่เขาก็หนีรอดไปได้ และใช้ชีวิตในตัวตนปลอมต่างๆ

นี่คือ Faceless (正体 2024) หนังญี่ปุ่น ผลงานของ Michihito Fujii

หนังมีกลิ่นของ Catch Me If You Can และ The Fugitive แต่ลึกกว่า เพราะมันไม่ได้เน้นที่กลอุบายในการไล่ล่าและเอาตัวรอด แต่ที่สาระของชีวิต

เรื่องนี้ทำให้คิดถึงนวนิยาย คำพิพากษา ของ ชาติ กอบจิตติ เมื่อดูหนังในตอนต้นเรื่อง เราอาจมีคำตัดสินบางอย่างในหัว เมื่อหนังเดินเรื่องไป เราอาจเปลี่ยนคำตัดสิน มันเป็นสัญชาตญาณของมนุษย์ที่ตัดสินทุกเรื่อง ด้วยข้อมูลที่ได้รับผสมกับอคติ

สาระของเรื่องนี้จึงไม่ใช่การหนีตำรวจได้อย่างไรหรือนานเท่าไร มันสะท้อนกระบวนการยุติธรรม เรื่องคุณค่าของชีวิต และการหาตัวตนที่แท้จริง

ก็เป็นที่มาชื่อหนังต้นฉบับ 正体 (Shoutai) หมายถึงตัวตนที่แท้จริง

คนที่ต้องหนีตลอดเวลา ต้องปลอมตัว ปลอมชื่อ กลายเป็นคนไร้ใบหน้า แต่ช้าหรือเร็วเขาก็ต้องค้นหาตัวตนที่แท้จริง

หนังฉายให้เห็นภาพโลกที่หม่นมืด ในสายตาของคนที่หนีเงื้อมมือกฎหมาย ทุกอย่างคือความมืดมน แต่ตัวละครหลักพบว่าโลกเป็นสถานที่เลวร้ายก็จริง แต่มันก็ยังมีความน่าอยู่ น่ามีชีวิตอยู่

คล้ายเนื้อเพลง Reflections of My Life ที่ว่า 
"The world is a bad place, a bad place, a bad place, a terrible place to live
Oh, but I don’t want to die."

บางท่อนของหนังอาจจะดรามามากตามสไตล์หนังญี่ปุ่น แต่โดยรวมเป็นหนังที่จับคนดูอยู่ตั้งแต่ต้นจนจบ จัดเป็นหนังดีเรื่องหนึ่ง

วินทร์ เลียววาริณ
25-8-25

8.5/10
ฉายทาง Netflix

วินทร์ เลียววาริณ รวมบทรีวิวหนังจำนวนหลายร้อยเรื่องในหนังสือใหม่ บ้าหนัง 1-4 มีจำหน่ายในรูปอีบุ๊คที่เว็บไซต์ winbookclub.com และที่ MEB (คีย์คำว่า วินทร์ เลียววาริณ)