ชายคนหนึ่งไปหาหมอเพื่อรักษาอาการนอนไม่หลับเรื้อรังมาหลายสิบปี เขาเคยหาหมอมาแล้วหลายคน แต่ก็แก้ปัญหานี้ไม่สำเร็จ หมอคนล่าสุดถามเขาว่า “ทำไมนอนไม่หลับ คิดอะไรหรือ?”

“ผมกลัวผี ผมคิดเสมอว่ามีผีอยู่ใต้เตียง”

หมอเสนอว่าเขาควรพบจิตแพทย์ เขาก็ทำตามคำแนะนำนั้น

จิตแพทย์สอนวิธีการทำสมาธิจิต การย้ายจุดสนใจจากใต้เตียงไปที่อื่น ฯลฯ แต่อาการนอนไม่หลับของเขาก็ไม่หาย จนในที่สุดเขาก็เลิกไปหาจิตแพทย์โดยสิ้นเชิง

หลายปีต่อมา เขาพบจิตแพทย์คนเดิมอีกครั้งโดยบังเอิญ หมอถามไถ่อาการนอนไม่หลับของเขา เขาตอบว่า มันหายไปนานแล้ว ตอนนี้เขาหลับสนิททุกคืน

“หายไปได้อย่างไรครับ?” หมอสงสัย

“มีอยู่วันหนึ่งผมเห็นคนนอนอยู่ริมถนน ผมก็นึกอะไรขึ้นมาได้ ผมย้ายเตียงออกจากห้อง นอนบนพื้นแทน ไม่มีเตียงก็ไม่มีใต้เตียง ไม่มีใต้เตียงก็ไม่มีผีอีกต่อไป”

ขำขันเรื่องนี้มีกลิ่นเซนอยู่บ้าง แต่ประเด็นของมันคือการแก้ที่ต้นเหตุ หรือ สมุทัย หนึ่งในสี่ของอริยสัจ 4

บริษัทหลายแห่งแก้ปัญหาพนักงานมาสายบ่อย ๆ โดยตั้งกฎปรับหรือหักเงินเดือน แต่หากผู้บริหารวิเคราะห์อย่างละเอียด อาจพบว่าบทปรับไม่ใช่การแก้ปัญหาระยะยาว บางองค์กรศึกษาต้นเหตุจริง ๆ ของปัญหา เช่น บางคนบ้านอยู่ไกลมาก หรือต้องดูลูก ก็แก้โดยใช้นโยบายจัดเวลาการทำงานที่ยืดหยุ่นขึ้น หรือทำงานที่บ้าน หรือกระทั่งตั้งศูนย์เลี้ยงเด็กในสำนักงาน เป็นวิธีหนึ่งในการซื้อใจพนักงานได้ด้วย

การแก้ปัญหาจึงต้องวิเคราะห์สาเหตุจริง ๆ ของปัญหา ก็คือ สมุทัย หนึ่งในสี่ของอริยสัจ 4 ใช้ได้ทั้งในการดำเนินชีวิตและธุรกิจ

แต่บ่อยครั้งเรามองไม่เห็นสมุทัย เพราะอยู่ใกล้มันเกินไป  บางครั้งตำแหน่งของการมองปัญหาก็สำคัญ

เราอาจมัวแต่มองที่ปัญหา ‘ใต้เตียง’ จนลืมมอง ‘เตียง’

เมื่อหลุดจากกรอบของกระบวนท่า ก็เป็นอิสระ มองเห็นภาพชัดเจนขึ้น

ไม่มีเตียงก็ไม่มีใต้เตียง

ไม่มีใต้เตียงก็ไม่มีผี

วินทร์ เลียววาริณ
8-10-25

.................

สี่ภพ ผลงาน 5 ปีของ วินทร์ เลียววาริณ

จำหน่ายในงานหนังสือและทางออนไลน์
งานหนังสือบูธ F-21 (ราคา 2,300.- ถ้ารับเอง)

เสื้อที่เราซื้อจากห้างร้าน ส่วนใหญ่มีกระดุมสำรอง 1-2 เม็ด ติดที่ชายเสื้อ สำหรับซ่อมกระดุมที่หลุดไป

มันอาจไม่ถูกนำมาใช้เลยตลอดอายุของเสื้อตัวนั้น แต่ก็อาจจะได้ใช้

ในวัยสี่สิบ ผมกลับเข้ามหาวิทยาลัยอีกรอบ เล่าเรียนวิชาใหม่

การเรียนหนังสือภาคค่ำหลังจากทำงานมาทั้งวัน และในวัยนี้ ก็คือนรกดี ๆ นี่เอง

แต่มันเป็นสิ่งพึงกระทำ เพราะมองดูคนจำนวนมากรอบตัวแล้ว เมื่อถึงวัยนี้ มักถูกขอให้ออกจากงาน เนื่องจากเงินเดือนสูงเกินไป ไม่มีความคิดใหม่ มีแต่ทักษะเดิมที่หลายเรื่องก็ไม่สดแล้ว บริษัทจึงอยากจ้างคนหนุ่มสาวที่รับเงินเดือนต่ำมากกว่า

การเรียนเพื่ออัปเกรดตัวเองเป็นการเตรียม ‘กระดุมสำรอง’ ไว้ให้อุ่นใจ

หลายคนใช้ชีวิตแบบไม่เตรียม ‘กระดุมสำรอง’ ไว้เลย ไม่เคยถามตัวเองว่า “เราทำงานคุ้มกับเงินเดือนที่ได้รับหรือเปล่า?”

กลายเป็นกบในหม้อน้ำที่กำลังต้มช้า ๆ ไม่รู้สึกร้อนทันที กว่าจะรู้ตัว ก็กลายเป็นกบสุกไปแล้ว

คนเราก็ควรมี ‘กระดุมสำรอง’ หาวิชาใหม่ ๆ มาสำรองไว้ หาความรู้เพิ่มเติม เพื่อให้ทันโลกและวงการที่ทำงานอยู่ เป็นการสร้างอำนาจต่อรองให้ตัวเอง

เผื่อทางสายที่สองไว้เสมอ มันเป็นประตูฉุกเฉินหนีไฟ ไว้เผื่อไฟไหม้ ก็หนีทัน ไม่ถูกไฟคลอกตาย

แม้ยังทำงานประจำที่มั่นคงและดูปลอดภัย ก็สามารถหาความรู้หรืองานอดิเรกที่เป็นประโยชน์ เช่น ทำอาหาร เมื่อตกงาน ก็อาจสามารถสับสวิตช์ เปลี่ยนโหมดได้ทันที โดยไม่ต้องเริ่มจากศูนย์

เมื่อตกงานจริง ๆ ไม่ว่าเพราะเหตุใด ก็สามารถใช้ ‘กระดุมสำรอง’ เปลี่ยนทิศงาน

ประโยชน์คือ หนึ่ง เป็นการใช้ชีวิตอย่างไม่ประมาท

สอง ทำให้โลกทัศน์กว้าง และบางครั้งมันก็เปิดประตูบานใหม่ให้เรา

ตลอดชีวิต ผมทำ ‘กระดุมสำรอง’ เผื่อไว้เสมอ ไม่ใช่เพราะกลัวถูกไล่ออก แต่รู้ว่าโลกเปลี่ยนแปลงรวดเร็วมาก ถ้าปรับตัวไม่ทัน ก็หลุดจากวงโคจร

อีกเหตุผลหนึ่งเพราะผมชอบทำงานหลากหลาย

ในช่วงเวลาที่ผมทำงานประจำ ผมก็เขียนนิยายเป็นงานอดิเรกอย่างมีความสุข

ผมจับปลาสองมือ แม้เขียนหนังสือไซด์ไลน์ แต่จริงจัง

เวลาของงานอดิเรกนี้เป็นช่วงยามที่เดินตามฝัน ทำเต็มที่ งานระดับรางวัลทั้งหลาย ล้วนเกิดขึ้นในช่วงเวลานี้

บางคนสงสัยว่าแล้วเอาเวลามาจากไหน

คำตอบคือก็นอนน้อยลงหน่อย เลิกดูทีวี เลิกเสพข่าวไร้สาระ ใช้เวลากินข้าวเที่ยงสั้นลงหน่อย ก็จะได้เวลามาทำงานที่รักจริง ๆ

และวันดีคืนดี กระดุมสำรองที่เรียกว่างานอดิเรก ก็กลายเป็นอาชีพหลักอย่างไม่น่าเชื่อ

ประตูหนีไฟกลายเป็นประตูหน้า

เมื่อนั้นก็เตรียมกระดุมสำรองชุดต่อไป

วินทร์ เลียววาริณ 
7 ตุลาคม 2568
...................

จาก กอดหนาม
ตอนนี้มีโปรโมชั่น 3 เล่ม กอดหนาม + ปฏิบัติการผ่าสมองไอน์สไตน์ + Mini Tao

ในช่วงที่เศรษฐกิจตกต่ำในบ้านเราเมื่อปี 2540 เศรษฐีหลายคนหมดตัว บางคนเลือกฆ่าตัวตาย ขณะที่บางคนยอมลุยโคลนตม สู้ต่อไป

การหนีโลกย่อมไม่ใช่เรื่องผิดหรือถูก แต่ละคนมีเสรีภาพที่จะเลือกเดินตามทางของตัวเอง

แต่อะไรทำให้คนคนหนึ่งฆ่าตัวตาย อีกคนหนึ่งสู้ต่อ?

attitude!

ณ จุดตกต่ำของชีวิต ทัศนคติของแต่ละคนจะเป็นตัวกำหนดว่าอนาคตของเขาคนนั้นจะเป็นอย่างไรต่อไป

ขณะที่คนที่มีทัศนคติว่า เป็นไปไม่ได้ที่จะแก้สถานการณ์ เพราะมืดแปดด้าน ก็จะไม่เห็นแสงสว่างราง ๆ ใด ๆ ทั้งสิ้น คนที่มีทัศนคติว่าความล้มเหลวเป็นเรื่องชั่วคราวจะมองโลกอีกแบบหนึ่ง แม้ทุกข์ทรมานในความมืด แต่พอมองเห็นแสงสว่างราง ๆ ข้างหน้า

เมื่อภูเขาถล่มขวางหน้า ก็มองหาช่องว่างคลานลอดออกไป

มีตัวอย่างจริงของเจ้าของธุรกิจหลายคนที่ล้มลงเมื่อเกิดวิกฤติเศรษฐกิจ แต่มองว่า ล้มได้ก็ลุกได้ เมื่อมีทัศนคติอย่างนี้ ก็จะใช้พลังงานทั้งหมดในการหาทางแก้ปัญหา ไม่ใช่คร่ำครวญ

แล้วพวกเขาก็ลุกขึ้นมาใหม่ได้

ทัศนคติจึงเป็นสิ่งกำหนดทุกสิ่งในชีวิต

เกิดมายากจน  ก็อาจรุ่งโรจน์ได้ถ้ามีทัศนคติเชิงบวก

เจอเรื่องทุกข์ ก็อาจไม่ทุกข์เหมือนคนอื่น

จะมีความสุขได้ต้องมี attitude ที่ดีต่อชีวิต

คำถามคือเราสร้างทัศนคติที่ดีได้หรือไม่ คำตอบคือได้

นั่นคือฝึกตัวเองให้มองมุมต่าง และหาทางเลือกอื่น ๆ เสมอ

หากจะแก้ปัญหาหนึ่ง ก็บังคับตัวเองให้มองหาหนทางที่ 2, 3, 4, 5... ด้วย

เมื่อสมองเปิดกว้าง มองโลกหลายมุม ก็มีโอกาสเห็นมุมอื่นที่นำไปสู่จุดที่มองเห็นแสงสว่างที่ปลายอุโมงค์

เมื่อเจอปัญหากลุ้มใจ ก็ให้มองหาทางออกหลาย ๆ ทาง

ไม่ว่าทำเรื่องอะไร คิดอะไร ทดลองหลาย ๆ ทาง เพื่อที่จะได้มองเห็นว่า บางครั้งมีทางอื่นที่ไปสู่จุดหมายเดียวกัน

ทางไปสู่จุดหมายมีหนทางมากกว่าหนึ่งสายเสมอ

การฝึกคิดแบบนี้จำเป็นต้องใช้หลักมองต่างคิดต่าง หรือ Lateral Thinking

สมองคนเราสามารถโปรแกรมข้อมูลใหม่ทับของเก่าได้ ข้อมูลใหม่ในที่นี้ก็คือ attitude

ฝึกแบบนี้บ่อย ๆ จะทำให้เราไม่รีบเอ่ยคำว่า ‘เป็นไปไม่ได้’ เร็วเกินไป

อีกสิ่งหนึ่งที่ช่วยให้มีทัศนคติที่ดีขึ้นคือธรรมะ

ธรรมะไม่ได้หมายถึงการไปฟังเทศน์ทุกอาทิตย์ แต่หมายถึงการเข้าใจธรรมดาของโลกและชีวิต เข้าใจว่าชีวิตไม่แน่นอน เป็นเรื่องชั่วคราว รู้จักปล่อยได้ ไม่สร้างทุกข์

นี่ไม่ใช่การมอง ‘โลกสวย’ แต่คือการเลือกสร้างโลกที่ดีที่สุดให้ตัวเอง

ขอให้ผู้อ่านมีสัปดาห์ใหม่ที่สวยงามครับ

วินทร์ เลียววาริณ
6 ตุลาคม 2568

...........